การสอบแข่งขันบรรจุในหน่วยงานราชการ

การสอบแข่งขันบรรจุในหน่วยงานราชการทั้งหลายทั้งปวง ในหน่วยงานสังกัดกระทรวง กรม ต่างๆ รัฐวิสาหกิจ และหน่วยงานอิสระ จะแบ่งการสอบออกเป็น 3 ส่วน คือ

1. ภาค ก. คือ ความรู้ความสามารถทั่วไป (สอบข้อเขียน)
2. ภาค ข. คือ ความสามารถเฉพาะตำแหน่ง (สอบข้อเขียนเช่นกัน)
3. ภาค ค. คือ ความเหมาะสมกับตำแหน่ง (สอบสัมภาษณ์)

ภาค ก. ยังแบ่งออกอีกมากมายตามหน่วยงานที่เปิดสอบ บ้างก็เก็บผลผ่านภาค ก. ให้ เช่น สำนักงานคณะกรรมการข้าราชการพลเรือน หรือ ก.พ. โดยการออกใบรับรองผลผ่านภาค ก. ก.พ.ให้ใช้ยื่นเป็นหลักฐาน ในการสอบหน่วยงานอื่นได้โดยไม่ต้องสอบภาค ก.ใหม่อีก สอบแต่ภาค ข. และ ค. และบางครั้งก็เป็นข้อบังคับในประกาศว่าต้องมีใบรับรองผลผ่านภาค ก. จึงจะมีสิทธิ์สมัครสอบ โดยหน่วยงานนั้นต้องอยู่ใน สังกัดกระทรวง กรม ซึ่งข้าราชการในหน่วยงานนั้นจะอยู่ภายใต้ พ.ร.บ. ข้าราชการพลเรือน พ.ศ. 2535 หากข้าราชการในหน่วยงานที่รับสมัครไม่ได้อยู่ภายใต้ พ.ร.บ.ตัวนี้ ก็มักจะไม่รับผลผ่านภาค ก. ก.พ. เช่น กทม. สำนักงานตำรวจแห่งชาติ กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น กระทรวงศึกษาธิการ เป็นต้น กลุ่มนี้จะมี พรบ.ที่เป็นตัวบังคับบุคลากรในสังกัดของตัวเอง มีภาค ก. เป็นของตัวเอง ต่างกันไม่เฉพาะแค่ชื่อข้อสอบก็แตกต่างกันด้วย มีลักษณะเฉพาะของตัวเอง

ปัจจุบันนอกจาก ก.พ. ที่เก็บผลผ่านภาค ก. ให้แล้วยังมี กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น ที่เพิ่งจะมีการเก็บผลผ่านภาค ก. เป็นครั้งแรกในปีที่ผ่านมา และจะเปิดสอบอีกครั้งในเดือนมิถุนายน ปีนี้ (ที่ชาวแอ๊คชอบเรียกกันว่า ภาค ก. สถ.) แต่มีอายุเพียง 2 ปี (หรือ 3 ปี จำไม่ได้สับสนทุกที) หากเลยเวลาไปแล้วก็ไม่สามารถนำมาใช้ได้อีก ต้องรอให้กรมฯจัดสอบภาค ก. ใหม่ แล้วสมัคร ใบรับรองของ สถ. นี้จะใช้สมัครสอบกับหน่วยงานในสังกัดกรมการปกครองท้องถิ่น เช่น อบต. อบจ. เทศบาล ทั่วประเทศ (ยกเว้น กทม. ไม่ต้องบอกคงทราบสาเหตุว่าทำไม หากสงสัยกลับไปอ่านย่อหน้าข้างบนใหม่)

นอกจากนั้นยังไม่มีหน่วยงานใดที่เก็บผลผ่านภาค ก. นั้นก็หมายความว่าต้องสอบภาค ก. ใหม่หมด

ส่วนการเปิดสอบภาค ก. ของ ก.พ. แต่ละครั้งห่างกันค่อนข้างมาก หากอยากได้ใบรับรองฯของ ก.พ. ก็ต้องรอให้มีหน่วยงานใดเปิดรับสมัครสอบ แล้วรับทั้งผู้ที่มีใบรับรองฯ และไม่มี และต้องมีคุณวุฒิตรงกับตำแหน่งที่เปิด ก็ไปสมัครสอบหากสอบ ถ้าสอบภาค ก. ผ่านเกณฑ์ 60% ก็ได้ใบรับรองฯ ใช้ได้ตลอดชีพ เหมือนผู้ที่เพิ่งสอบผ่านไปทุกประการ โดยไม่สนใจว่าภาค ข. และ ค. จะผ่านหรือไม่ วิธีนี้ใช้ได้เฉพาะกับ ก.พ. เท่านั้น สถ. ใช้ไม่ได้ แต่ในระยะนี้คงยังไม่มีหน่วยงานดังกล่าวเปิดเพราะเพิ่งสอบภาค ก. ก.พ. ไปไม่นาน

*** ได้ใบรับรองผลผ่านภาค ก. ระดับไหน ใช้สอบระดับนั้น เช่น ได้ระดับ 3 เอาไปสอบระดับ 1 ไม่ได้ ได้ระดับ 2 เอาไปสอบระดับ 3 ไม่ได้ อย่างนี้เป็นต้น